عنوان: کتاب آشنایی با قرآن جلد ششم

نویسنده: شهید مطهری

چکیده کتاب

آشنایی با قرآن جلد ۶ ، شامل تفسیر سوره های الرحمن ، واقعه ، حدید ، حشر و الممتحنة می باشد .

قسمتی از کتاب :

«تفسیر سوره رحمن»

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ‏

الرَّحْمَنُ

عَلَّمَ الْقُرْآنَ

خَلَقَ الْإِنسَانَ

عَلَّمَهُ الْبَيَانَ

وَالنَّجْمُ وَالشَّجَرُ يَسْجُدَانِ

وَالسَّمَاء رَفَعَهَا وَوَضَعَ الْمِيزَانَ* أَلَّا تَطْغَوْا فِي الْمِيزَانِ

وَأَقِيمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَلَا تُخْسِرُوا الْمِيزَانَ

وَالْأَرْضَ وَضَعَهَا لِلْأَنَامِ

فِيهَا فَاكِهَةٌ وَالنَّخْلُ ذَاتُ الْأَكْمَامِ

وَالْحَبُّ ذُو الْعَصْفِ وَالرَّيْحَانُ

فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ

تنها سوره ای که خود اسم با یکی از اسماء الله آغاز می شود ،با اسم مبارکه (رحمن ) .

ما در ( بسم الله الرحمن الرحیم) بعد از (الله) با اسم (رحمن) رو به رو می شویم .(رحمن ) از نظر لغوی مبالغه در رحمت است ، در عنایت و جود و بخشندگی؛ و این اسم به غیر خداوند اطلاق نمی شود ،بر خلاف بعضی از اسمهای دیگر مثل ( رحیم) .

ب غیر خدا هم (رحیم) می شود گفت .در واقع (رحیم) امری است که فی حد ذاته میتواند مراتب و درجات داشته باشد که شامل به اصطلاح رحمت امکانی هم بشود ، یعنی می تواند مراتب و درجات داشته باشد که شامل به اصطلاح رحمت امکانی هم بشو د ، یعنی از آن جهت که منسوب به یک ممکن الوجود است ، و لهذا در قرآن به پیغمبر اکرم ( رحیم ) اطلاق شده است : (لَقَدْ جَاءكُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُم بِالْمُؤْمِنِينَ رَؤُوفٌ رَّحِيمٌ).کلمه های (رؤوف ) و (رحیم ) هم از اسماء الله است ولی از اسمائی است که اختصاص به خداوند ندارد ، یعنی در عین اینکه شأنی از شؤون الهی را بیان میکند به غیر خدا هم اطلاق می شود ؛ یعنی رحمت به آن معنی که در ( رحیم) هست و رأفت به آن معنی که در رؤوف ) هست به اصطلاح درجه امکانی هم دارد که می شود آن را به یک ممکن نسبت داد .ولی ( رحمن ) به آن معنای (مبالغه) که دارد ، یعنی آن نهایت درجه رحمت و رحمتِ شامله ای که تمام هستی را در بر گرفته است، مثلا خود پیغمبر هم به تمام وجود خودش مشمول رحمن است ، و هر موجود و مخلوق دیگری . این اسم به غیر خدا اطلاق نشده است .