سیر مطالعاتی کتب استاد شهید مطهری
سیر مطالعاتی کتب استاد شهید مطهری
ولی معظم فقیه ، آیت الله خامنه ای: امروز جوانان ما،دانشجویان ما، معلمان ما، کارگران ما اگر بخواهند در زمینه افکار اسلامی عمق پیدا کنند و پاسخ سوالات خود را پیدا نمایند، باید به کتاب های شهید مطهری مراجعه کنند.
سخن آغازین
حمد و سپاس پروردگار متعال را که به ما توفیق داد در عصر محنت و ابتلای بشر، در دوران دشوار آخرالزمان گوهر تابان و درخشنده اسلام ناب محمدی را با نورافشانی ترویج اندیشه و منش استاد شهید مرتضی مطهری، چراغ راه هدایت و راهبری جامعه منتظر حضرت موعود (عج) قرار دهیم. بر ماست که برای وصول به این هدف مقدس و متعالی با بهره جستن از شیوه ها و ابزار مطلوب و مقتضی به حرکت خویش سرعت و سامان بخشیم. بر طبق مدرن ترین شیوه های مطالعاتی و ترویجی ، برای اجرای هرچه بهتر و موثرتر طرح ها و برنامه های تعلیم و تربیتی، سعی می شود با ارائه یک دستور العمل اجرایی و راهنمای کاربردی، اندیشه جویان و علاقمندان را تا حد امکان برای مشارکت فعال و موثر در مراحل مختلف طرح توانمند نمایند. کتاب بینش مطهر با بهره جستن از این شیوه کاربردی درصدد یاری رساندن گام به گام به اندیشه جویان مطهر و مربیان می باشد. از این رو، نوع نگرش اندیشه جویان مطهر و مربیان عزیز به کتاب بینش مطهر باید به عنوان یک کتاب راهنما یا دستور العمل اجرایی جهت راه اندازی طرح مطالعاتی آثار شهید مطهری باشد تا طرح مزبور به شکوفایی و ثمردهی نایل گردد.
گام نخست: چرایی طرح مطالعاتی آثار شهید مطهری
اولین و مهمترین سوالی که باید مربی طرح به آن پاسخگو باشد این است که چرا آثار شهید مطهری انتخاب شده است؟ ضرورت مطالعه این آثار و تناسب آنها با وضعیت و نیازهای امروز ما چیست؟ وجه ممیزه این آثار از دیگر منابع و آثار اندیشمندان اسلامی چه می باشد؟ در پاسخ به این قبیل سوالات مهم و کلیدی می توان توجه اندیشه جوی مطهر را به چند نکته جلب نمود:
1. جامعیت دین و نابسامانی جامعه:از یک سو، به کارآمدی و جامعیت اسلام ایمان داریم و معتقدیم که اسلام هیچ نیاز بشری را بی پاسخ نگذاشته است. از سوی دیگر، با اقسام مشکلات و نارسایی های فکری و کارکردی و انبوهی از شبهات و سوالات بی پاسخ مواجه هستیم. در چنین وضعیت نابهنجاری، همه تصدیق می کنیم که باید بیش از پیش در جهت تقویت بنیه دینی و اعتقادی خود در وهله نخست و سپس در جهت ترویج و تبلیغ آموزه های حیات بخش اسلامی جدیت و اهتمام داشته باشیم.
2. چالش آموزش معارف اسلامی: علیرغم وجود منابع غنی و قویم اسلامی، ایرادها و انتقادات جدی به چگونگی آموزش دینداری در جامعه ما وارد است که مهمترین آن عبارتند از: عدم هم زبانی و سنخیت محتوا و متن، با فرهنگ و فهم مخاطب، عدم نیازسنجی و نپرداختن به نیازهای واقعی جامعه و بی توجهی به اقتضائات زمان. لذا بازبینی در نحوه و چگونگی آموزش معارف دینی، امری اجتناب ناپذیر می باشد که تا حد زیادی در طرح مطالعاتی بینش مطهر مدنظر قرار گرفته است.. ویژگی های آثار شهید مطهری: به این ترتیب ضرورت دسترسی به محتوایی غنی و در عین حال قابل فهم و آسان برای افراد در سطوح مختلف بسیار احساس می شود. مجموعه آثار شهید مطهری با توجه به ویژگی های خاص و منحصر به فردی که داراست، مورد توصیه و تاکید صاحبنظران می باشد. و همین امر ضرورت مطالعه این آثار را تبیین می کند.
4. عدم توقف در آثار شهید مطهری: البته در پاسخ به سوالی که معمولا در مورد دلیل انتخاب آثار شهید مطهری مطرح است، باید متذکر گردیم که افق و چشم انداز این طرح، عدم توقف در اندیشه های شهید مطهری و حرکت در جهت غور در منابع غنی و آثار دیگر متفکران و اندیشمندان اسلامی است، اگرچه مناسب ترین نقطه برای شروع همین آثار می باشد. شاید بتوان برای تقریب به ذهن، آثار شهید مطهری را به رودخانه ای از معارف تشبیه نمود که متصل به اقیانوس بیکران تعالیم الهی و اسلامی است و چنانچه در مسیر این رودخانه پر آب و پویا حرکت نمایی و خود را به دست امواج ان بسپاری، به طور قطع به آن اقیانوس نامتناهی و زلال معرفت متصل خواهی گشت.
5. ضرورت ایجاد یکپارچگی و هماهنگی در گفتمان:از یک سو، با توجه به انجام فعالیت ها و برگزاری طرح ها و دوره های بعضا" موازی و مشابه در زمینه تعمیق معارف اسلامی ، و از سوی دیگر ، عدم دستیابی به نتایج و دستاوردهای مطلوب، بنظر می رسد اکنون زمان آن فرا رسیده است که همه این طرح و برنامه ها از حالت پراکندگی خارج شود و از یک نقطه مشترک به سوی هدف واحد که همان تعمیق معارف دینی برای اقشار مختلف است، گام نهند و این نقطه آغازین مشترک فقط و فقط در سیر مطالعاتی آثار شهید مطهری متبلور می باشد. اکنون وقت آن رسیده است که هر یک از ما اعم از دانش آموز، دانشجو، طلبه، معلم ، استاد، کارمند، کارگر و همه و همه ، با پرهیز از تکرار تجربیات آزموده شده، در راستای تجمیع فعالیت های خود در ارتباط با برگزاری دوره های سیر مطالعاتی آثار شهید مطهری گام های مستحکمی رو به جلو بر داریم و دبیرخانه بینش مطهر این آمادگی را اعلام می کند که با گذشت بیش از یک دهه از فعالیت مستمر خود ، اندیشه جویان مطهر و مربیان گرامی را در اجرای یکپارچه و هماهنگ طرح سیر مطالعاتی آثار شهید مطهری یاری نماید.
گام دوم: چیستی طرح مطالعاتی آثار شهید مطهری
1- ترسیم اهداف طرح مطالعاتی در ابتدا لازم است اهداف این طرح کاملا مشخص گردد تا هم مسئولان طرح و هم مخاطبان آن بدانند به دنبال چه ضرورتی، چه اهدافی را پیگیری نمایند.
2- تبیین ابهامات ناظر بر طرح هنگامی که سخن از طرح مطالعاتی آثار شهید مطهری می شود، سوالات و ابهاماتی در این ارتباط مطرح می شود که باید ابتدا به آنها پاسخ داده شود تا شبهات بی پاسخ، بتدریج زایل کننده انگیزه های اولیه و مانعی برای ادامه حرکت نشود. از این رو، در جهت راه اندازی طرح مطالعاتی آثار شهید مطهری، لازم است مربی، خود نسبت به کلیه جوانب امر و شبهات احتمالی مطرح از جانب مخاطبان اشراف داشته باشد. چرا که بنظر می رسد هر گونه تزلزل در اندیشه و تفکر مربی، به شدت مخاطب را تحت تاثیر قرار داده و به وی منتقل می شود، لذا توصیه اکید ما به مربیان محترم این است که خود در وهله نخست کتاب بینش مطهر و چرایی و چیستی طرح مطالعاتی آثار شهید مطهری را نه فقط مورد مطالعه، بلکه مورد مباحثه و مداقه قرار دهند، سپس خود را محک زنند که آیا قدرت پاسخگویی به سوالاتی از این قبیل را دارا می باشند یا خیر:
♦️چرا این طرح و سیر مطالعاتی به آثار شهید مطهری اختصاص داده شده است؟ آیا مطالعه موضوعات متنوع از آثار اندیشمندان مختلف، مفیدتر نمی باشد؟
♦️ چرا مطالعه را از مباحث اصلی و ریشه ای از جمله اصول دین آغاز نمی کنیم؟
♦️آیا آثار شهید مطهری برای زمان حال، قدیمی و کهنه نشده اند؟ آیا حقیقتا" این آثار پاسخگوی نیازهای جامعه به خصوص نسل جوان امروز ما می باشد؟
♦️ آیا مطالعه آثار شهید مطهری فرد را از لحاظ تفکر در مباحث دینی، تک بعدی نمی کند؟ آیا نباید از نظریات متعارض استفاده نمود؟
♦️ آیا در صورت عدم دسترسی به استادی مناسب و مربی توانمند برای تدریس این طرح، می توان باز هم به نتیجه مطلوب این طرح امیدوار بود؟
*توجه مربی گرامی! به منظور همراه کردن هر چه بیشتر اندیشه جویان مطهرو روشن نمودن اذهان آنان نسبت به جوانب طرح، بجا است که شما در جلسه افتتاحیه، خود ابتکار عمل را به دست گرفته و بخشی از این سوالات در قالب طرح شبهاتی در ارتباط با طرح سیر مطالعاتی آثار شهید مطهری به گونه ای شیوا و رسا و در عین حال جذاب با توجه به شرایط سنی و سطح تحصیلات مخاطبان مطرح نموده و جواب نیز بدهید.
چند نکته در مورد گردش کار طرح مطالعاتی بینش مطهر:با توجه به اینکه مربیان گرامی در بدو برگزاری دوره معمولا با این سوال مواجه می باشند که با توجه به تنوع موجود در سیرهای ارائه شده از آثار شهید مطهری، به چه دلیل سیر مطالعاتی حاضر از ارجحیت برخوردار است و به چه شیوه ای می توان استفاده بهینه را از این دوره نمود، مطلوب است که نکاتی را جهت تبیین اندیشه جویان مطرح نمایند :
نکته 1: چینش و تهیه کتاب های استاد شهید مطهری دبیرخانه بینش مطهر برای ارتقای بهره برداری از اندیشه های ناب استاد مطهری و با بهره جستن از تجربیات ارزشمند اساتید نزدیک به دو دهه، اقدام به تنظیم مجدد مطالب و انتشار کتاب هایی برای طرح مطالعاتی آثار شهید مطهری با چینش جدید منطبق با آخرین سیر مطالعاتی ارائه شده، نموده است. هم اکنون کتاب های سطح یک طرح مطالعاتی تهیه و تنظیم شده است. ویژگی های مهم این کتاب ها عبارتند از:
1- ارتباط موضوعی و برقراری سیر منطقی میان موضوعات کتاب ها ( به طورنمونه در بسیاری ازکتاب ها از جمله ده گفتار ، بیست گفتار و پانزده گفتار ، عناوین مختلف و بعضا" بی ارتباط با یکدیگر مورد مطالعه قرار می گرفت. حال آنکه در این چینش جدید سعی شده است میان مطالب هرکتاب یک ارتباط منطقی و موضوعی برقرار شود)
2-.تسهیل در مطالعه برای شکل گیری نظام فکری منسجم بر اساس سیر آسان به مشکل
3-الحاق یادداشت های ضروری و نیز در مواردی بهره جستن از نوارهای سخنرانی استاد مطهری که مرتبط با موضوع است و تاکنون به رغم اهمیتی که داشته، مورد استفاده قرار نگرفته است ( به طور نمونه می توان به کتاب تربیت و رشد اسلامی اشاره نمود.
نکته 2: روش های برگزاری طرح این طرح به دو شیوه برگزار می شود که هر دو روش مناسب و اثر گذار است: اول) شیوه جلسات هفتگی درس: در این شیوه ابتدا اندیشه جوی مطهر، آثار شهید مطهری را بر اساس مقرری مشخص شده هفتگی، مطالعه و مباحثه نموده، سپس کلاس درس تشکیل شده و اساتید، مباحث را به بحث و تبادل نظر می گذارند. دوم) دوره فشرده تربیت مربی: در این افرادی که توانایی بالقوه مربی شدن را دارند، شناسایی و در دوره فشرده تربیت مربی، شرکت می نمایند. این دوره ها در 4 سطح طراحی شده است که هر سطح، در یک هفته به صورت فشرده، برگزار می شود. *تذکر : برگزار کنندگان دوره باید با لحاظ نمودن شرایط و امکانات موجود ، مبادرت به انتخاب یکی از این دو شیوه بنمایند. به طور نمونه اگر بنا است طرح سیر مطالعاتی آثار شهید مطهری در شهر و یا منطقه ای بر گزار شود که در آنجا برای شروع دوره، مربی به قدر کفایت وجود ندارد، می توان با برگزاری یک یا چند دوره فشرده و تربیت مربیان کارآمد برای برگزاری سیر مطالعاتی آثار شهید مطهری، امکان فراگیر نمودن طرح برای همگان را فراهم نمود.
نکته 3: سطح بندی سیر مطالعاتی آثار شهید مطهریاکنون آثار شهید مطهری در چهار سطح و هر سطح در مراحل چندگانه تنظیم شده است. همان طور که در جدول بالا نشان داده شد، سطح یک دارای چهار مرحله است. با توجه به اینکه ممکن است گذراندن سطوح برای مخاطبان طولانی بنظر برسد، اندیشه جویان با گذراندن هر یک از مراحل سطح یک می توانند مدرک مربوط به آن را دریافت نمایند.
نکته 4: هدف دوره: تربیت مربی برای برگزاری سیر مطالعاتی شهید مطهریتوجه! توجه! بسیاری از اندیشه جویان عزیز با اذعان به اینکه قبل از برگزاری دوره های سیر مطالعاتی آثار شهید مطهری ، به دلیل رشته تحصیلی و یا زمینه اشتغال خود از پیش زمینه قوی نسبت به مباحث دینی و معارفی برخوردار نبوده اند، اساسا بحث مربی گری خود را منتفی می دانند. در اینجا مکررا" تاکید می کنید که هدف از برگزاری طرح ، تربیت مربی کارآمد و توانمند به منظور برگزاری دوره های سیر مطالعاتی آثار شهید مطهری می باشد و هدف تربیت یک معلم و استاد نیست که به طور کامل بر تمام مباحث آثار شهید مطهری اشراف و تسلط داشته باشد که صرفا مبادرت به برگزاری یک کلاس نماید . بنابراین همه اندیشه جویان با مطالعه و تعمق در آثار در وهله نخست و سپس آشنایی با ارکان و شیوه های برگزاری یک دوره سیر مطالعاتی (در ادامه به آن پرداخته شده است) می توانند توانمندی لازم برای نیل به این هدف مقدس را فراهم نمایند.
ماهیت طرح مطالعاتی بینش مطهر با سمینارها و همایش های پر وسر و صدای مقطعی متفاوت است، در این طرح، هدف تربیت مربی و نظام سازی فکری است که این امری دشوار ولی ماندگار و پربرکت خواهد بود.
1. مرحله مقدماتی، ایجاد آمادگی و برنامه ریزی اولیه
مربی گرامی! توجه شما را به برخی از مهم ترین نکات مقدماتی در ارتباط با ایجاد آمادگی و برنامه ریزی بهینه برای اندیشه جویان مطهر، جلب می نماییم:
1- آشنا کردن اندیشه جویان با کتاب بینش مطهر به عنوان کتاب راهنما و دستورالعمل اجرای طرح به منظور بهره جستن در تمام مراحل سیر مطالعاتی آثار شهید مطهری همواره باید به عنوان یک اولویت در ذهن شما باشد، چرا که هدف تربیت مربی است.
2-ایجاد انگیزه با بهره جستن از شیوه های هنری مناسب و شایسته به عنوان یکی از مهم ترین نکات کلیدی برای استمرار طرح و به اتمام رساندن دوره می باشد.
3-تهیه و تنظیم سیر مقرری برای سطح یک بر اساس سیر تعیین شده از آسان به مشکل باید با لحاظ نمودن موارد ذیل صورت پذیرد:
♦️ توجه دادن اندیشه جویان به فهرست کتاب های تعیین شده برای سطح یک در کتاب بینش
♦️ قابل انعطاف بودن سیر آسان به مشکل در مواردی خاص (نمونه: اولویت دادن به کتاب نهضت حسینی در ایام ماه محرم و صفر)
♦️ قابل انعطاف بودن حجم مقرری های مورد مطالعه و مباحثه با توجه به توانایی و وقت اندیشه جویان مطهر
4- باید سعی شود در اندیشه جو، توانمندی جهت برخورداری از احساس کارآمدی و ایجاد آمادگی برای اداره گروهی از اندیشه جویان حاصل شود.
5-استفاده بهینه از تمامی فرصت های بوجود آمده برای راه اندازی طرح به عنوان مصداق بارز باقیات صالحات است.
6-تمسک جستن به صبر و استقامت به عنوان یکی از عوامل ضروری و انفکاک ناپذیر فعالیت های فرهنگی بلند مدت است.
2 -مرحله عملیاتی و اجرایی طرحجهت برگزاری دوره های مطالعاتی آثار شهید مطهری ، مهمترین نکته که باید مدنظر قرار گیرد آگاهی کامل مربیان از ارکان این طرح و شناخت عناصر هر یک می باشد: اصل اساسی و اولیه این طرح آن است که بدانیم این طرح بر پایه مطالعه فردی و مباحثه گروهی می باشد و جایگاه کلاس و استاد در مرحله دوم و به عنوان اصل ثانویه مطرح می شود.
بنابراین، مطالعه، مباحث و تدریس سه رکن اصلی طرح مطالعاتی بینش مطهر است که اجرای صحیح هر یک مستلزم توجه، دقت و اهتمام مستمر می باشد:
الف) مطالعهمطالعه خوب و موثر آثار، پایه اصلی و اساس موفقیت این طرح است. لذا هر اندیشه جوی مطهر لازم است بار اصلی و عمده طرح را بر دوش خود احساس کند و خود را مقید به مطالعه عمیق و دقیق مقرری هر هفته بداند. چند توصیه:
1.از اندیشه جوی مطهر بخواهیم به نحوی مطالعه کند که گوئی قرار است مطلب مزبور را برای جمعی بازگو و تبیین نماید.
2. یادداشت نکات مهم به هر ترتیب از جمله به شکل نموداری و غیره، کمک می کند تا مطالعه دقیق تری انجام گیرد، لذا می توان در ابتدای دوره کاربرگ های کوچکی در اختیار هر اندیشه جوی مطهر قرار داد تا نکات و یا سوالات مربوط به مقرری هر هفته را در آن مرقوم نماید و یا اینکه مطالب را در حاشیه کتاب یادداشت و یا در آن علامت گذاری کند.
3.می توان در جدول مقرری های هر کتاب، ستونی پبش بینی کرد که در آن توضیحات مربوط به نحوه مطالعه توسط اندیشه جو و احیانا عدم مطالعه نگاشته شود، همین امر می تواند در از جنبه انگیزشی قدری موثر واقع شود.
4. در ابتدای کلاس طرح این سوال توسط استاد که چه تعداد از اندیشه جویان، موفق به مطالعه کل مقرری هفته مزبور بوده اند، و مقایسه آمار در جلسات به صورت مستمر نیز از جمله شیوه های قابل اعمال می باشد.
5. تبیین این نکته که مباحثه و توضیح مطالب بدون تورق کتاب و با استناد به یادداشت های خود اندیشه جو ی مطهر مطلوب است.
ب) مباحثه
اداره مباحثه:
مربیان لازم است به طور دقیق نسبت به اهداف، عناصر، روشها و آفت های مباحثه آگاه باشند {پیوست 7} و در اینجا فقط به نکاتی اشاره می شود:
♦️ تقسیم اندیشه جویان مطهر به گروه های 4-5 نفری
♦️ تعیین سرگروه از افراد فعال مجموعه که قابلیت الگوی اخلاقی و تربیتی قرار گرفتن را دارا باشد
♦️ تعیین زمان مشخص مباحثه، پس از مطالعه و قبل از کلاس
♦️ مدیریت زمان به در گروه ها به نحوی که کلیه سرفصل های مهم مطرح و تبیین گردد
♦️ پرهیز از پرداختن به مباحث حاشیه ای و یا تمرکز بر یک موضوع
♦️ لزوم خودداری سرگروه از تدریس و یا متکلم وحده شدن در گروه
♦️ لزوم ارزشیابی سرگروه ها توسط استاد
چند توصیه:
1.انجام مباحثه همزمان همه گروه ها در یک زمان و مکان معین، با نظارت استاد، مفید است.
2. جهت ارتقای کیفی مباحثه، طرح سوالات و شبهات مرتبط با موضوع در گروه های مباحثه بسیار موثر می باشد.
3. ارائه کاربرگ مباحثه به گروه ها و لزوم بررسی نکات و سوالات مندرج در آنها توسط استاد
4. ایجاد زمینه برای رقابت و تعامل گروه های مباحثه در برخی جلسات می تواند به ایجاد شادابی و نشاط علمی کمک کند.
ج) برگزاری کلاساساتید در این طرح، در ارتباط و تعامل با مجموعه اندیشه جویان مطهر و نیز گروه های مباحثه و سرگروه ها باید نقش ویژه ای ایفا نماید. به بیان دیگر تدریس در طرح مطالعاتی بینش مطهر با ایراد سخنرانی تفاوت بسیار دارد که مستلزم ایفای نفش فعال و موثر استاد در راستای هدف تعلیم و تربیت مربی آثار شهید مطهری است.
چند توصیه:
1. برقراری ارتباط منطقی میان موضوعات به نحوی که در اندیشه جویان انسجام و نظام فکری ایجاد شود.
2. تطبیق موضوعات با مصادیق و روز و ارئه کاربردی مباحث، خصوصا متناسب با وضعیت جامعه و تخصص اندیشه جو.
3. مرحله تکمیلی
الف)ارزیابی علمی و تربیتیدر پایان هر کتاب و هر سطح ارزیابی علمی و مهارتی –تربیتی صورت خواهد پذیرفت و مجموعه امتیاز های متربی و اندیشه جوی مطهر در کارنامه وی ثبت می گردد. البته برای محاسبه ارزیابی نهایی لازم است که امتیاز مباحثه نیز لحاظ گردد، توصیه: در مورد نحوه ارزیابی و طرح سوالات، استاد می تواند با خلاقیت خویش به گونه ای عمل نماید که حداکثر بهره برداری از نیروی تعقل و تفکر اندیشه جویان شود. چرا که در واقع نگاه به آزمون در این طرح، علاوه بر ارزشیابی معلومات، دانش افزایی اندیشه جو نیز می باشد.
ب) درسنامهمربیان و اساتید طرح می بایست فراتر از مباحث کتاب از توانمندی علمی لازم برخوردار باشند، بدین منظور درسنامه های آثار شهید مطهری برای استفاده مربی و استاد طراحی شده است. این درسنامه ها حاوی مطالب مهمی از جمله: سوالات اساسی و انگیزشی، نمودارهای درختی و خلاصه ای و معرفی منابع جنبی و کمکی می باشد.
ج) انتجاب مسئول و ایجاد تشکیلاتبرای مراکزی که درصدند کاری گسترده و مستمر را شروع نمایند، جهت تمرکز فعالیتها و انسجام و پرباری طرح ها چینش تشکیلات مناسب با اهداف این طرح ضروری است.
د) تحقیق، پژوهش و همایشبه تناسب موضوعات آثار شهید مطهری و نیز علاقه اندیشه جویان مطهر، می توان در پایان دوره مطالعاتی طرح، موضوعی به عنوان پایان نامه و یا مقاله طرح بینش مطهر تعیین گردد که در ضمن آن به بررسی نظرات شهید مطهری و مقایسه آن با نظرات دیگر اندیشمندان پرداخته می شود. با توجه به اینکه ارزشیابی، شرط لازم پویایی و رشد هر مجموعه هدفمندی است، لذا در ابعاد مختلف طرح، وجود ارزشیابی لازم و ضروری است. البته نکته مهم مطالعه دقیق و ترتیب اثر دادن به نتایج ارزشیابی ها می باشد.
و)تربیت همراه با معرفتاز آنجا که تمام آثار شهید مطهری معرفتی- تربیتی است، تبدیل جنبه های معرفتی به رفتاری با توجه به شرایط محیطی از اهم فعالیت ها ی سرگروه، مربی و استاد می باشد.
راه شناخت نظام فکری برترحال ممکن است این سئوال پیش آید که چگونه میتوان ویژگیهای نظام فکری برتر را شناخت. آیا امکان دارد آثار علوم همه عالمان آن حیطه علمی را هر شخصی بررسی و ارزیابی کند تا بتواند نظام مطلوب را برگزیند؟ چون این مساله عملا برای مخاطب و خصوصاً مبتدیان در ورود به این وادی ناممکن است؛ باید راه دیگری را جستجو نمود.
بهترین راه، برای شناخت نظام فکری مطلوب، یافتن نظام اطمینانبخش با عنایت بر نظر بزرگان و عالمان آن علم و نظام فکری است. اگر افراد شناخته شده، بر اندیشههای فکری فردی تاکید نمایند یقیناً میتوان در این وادی گام نهاد و سپس ویژگیهای نظام فکری مطلوب را در آن اثر جستجو نمود.
روند اجرای سیر مطالعاتی آثار شهید مطهری
ثبت نامطرح، مباحثه محور می باشد، یعنی کلیه همکاران فرهنگی که دارای کد پرسنلی بوده و مایل به شرکت در طرح می باشند می بایست به صورت 4 تا 8 نفره(غیر مختلط) تشکیل گروه دهند. هر چند اعضاء چند آموزشگاه می توانند با هم تشکیل گروه داده، ولی به منظور سهولت در تشکیل جلسات مباحثه، پیشنهاد ما تشکیل گروه از بین اعضاء یک آموزشگاه است.
شروع طرح و آغاز مباحثهسیر مطالعاتی آثار شهید مطهری به "روش مباحثه ای" انجام می شود و دارای دو رکن اصلی مطالعه کتاب و مباحثه می باشد. برابر زمان مشخص شده در تقویم اجرایی، سرگروه نسبت به برگزاری جلسات مباحثه اقدام می نماید. مدت زمان انجام مباحثه یک ساعت و نیم در هفته می باشد که مکان و زمان اجرای آن به صورت توافقی توسط اعضاء گروه تعیین می شود و در هر جلسه مباحثه، 40 صفحه از کتاب به مباحثه گذاشته می شود.
سطوح چهارگانه طرحمحتوای این طرح شامل 40 جلد کتاب است که جايگاه این كتاب ها به شرح زير ميباشد:
سطح یک | سطح دو | سطح سه | سطح چهار |
---|---|---|---|
مرحله اول | مرحله اول | مرحله اول | مرحله اول |
1. بینش مطهر | 13. تربیت و رشد اسلامی | 22. اسلام و ملی گرایی | 31. نهجی در نهج البلاغه |
2. آزادی انسان | 14. عقل و علم | 23. بیداری اسلامی | 32. معرفت شناسی |
3. آزادگی بندگی | 15. اخلاق اسلامی | 24. ولایت فقیه و روحانیت | 33. علم اخلاق | >
4. خدا در زندگی انسان | 16. عدالت | 25. احیای فکر دینی و علل دین گریزی | 34. عرفان اسلامی |
مرحله دوم | مرحله دوم | مرحله دوم | مرحله دوم |
5. سیره نبوی | 17.حقوق زن و مرد در اسلام جلد1 (مبانی) | 26. اسلام و توسعه | 35. خداشناسی |
6. تبلیغ | 18.حقوق زن و مرد در اسلام جلد2 (قوانین1) | 27. پایان پیامبری | 36. عدل و قدر |
7. مسئله نفاق | 19.حقوق زن و مرد در اسلام جلد3 (قوانین2) | 37. جامعه و تاریخ در قرآن | |
8 .سیره امیرالمومنین علیه السلام | 20.حقوق زن و مرد در اسلام جلد4 (اخلاق جنسیتی) | ||
21.حقوق زن و مرد در اسلام جلد 5 (حجاب) | |||
مرحله سوم | مرحله سوم | مرحله سوم | |
9.نهضت حسینی | 28. انسان شناسی | 38. پیامبر شناسی | |
10.امر به معروف و نهی از منکر | 29.فطرت | 39. امام شناسی | |
11. سیره معصومین علیهما السلام | 30.کمال انسان و انسان کامل | 40. رستاخیز | |
12. مهدویت |